ONKU8SS. Rock müzik kimisi için yaşam stili kimisi için sadece hareketli bir müzik türü. Dünya'da rock müzik dinleyen insanların varlığı ise, 'Rock müzik öldü!' diye iddia edenlere inat giderek büyüyor. 90'lı yıllar Türk müziği için kimlik bulma arayışında geçti denilebilir. Farklı tarzlar denendi ve yeni isimler, gruplar çıktı. Rock müzik için bir yandan Anadolu rock etkileri devam ederken bir yandan da dünyada zaten yayılmış olan punk, heavy, hard rock gibi türlerle tanışıldı. Özellikle pop müziğin popüler olduğu o yıllarda rockçı olarak adlandırılan insanların toplumdan dışlandığı veya garipsendiği bir dönemdi. İşte, çoğu 90'lı ve 2000'li yıllar başında hayatımıza girmiş ve ayrılsalar dahi hala dinlenen, Türk rock müziği için değerli olan gruplar! Unutamadığımız Türk rock müzik grupları Kurban 1997-2005, 2006-2017 Çilekeş 2002-2011 Kreş 2000-? Direc-t 1997-? Malt 2006-2016 Sakin 1999-2011 Whisky 1979-2009 Grizu 1993-? Mavi Sakal 1980-? Dr. Skull 1983-1994 Türk rock müziğinin seyrini değiştiren bir grup Kurban Öne çıkan şarkıları Yalan, Sorma, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, Nafile, Yine Türkçe rock müziğinin seyrini değiştiren bir grup Kurban. İlk önce Outside ismiyle kurulan Kurban grubu, İngilizce şarkılarla kariyerlerine başladılar. Sonrasında ise isim değişikliğine giderek müziklerini yapmaya devam etmişlerdir. Kurban, özellikle 2000’li yılların başında yakaladığı çıkışla, o dönemin gözdesi olan pop müziğin arasından sıyrılmayı başarmıştır. 2017 yılında dağıldıklarını açıklamalarıyla hayranlarını oldukça üzmelerine rağmen, Yalan dostum aşk diye bir şey yok’ gibi sözlere sahip şarkılarıyla günümüzde bile hala ezbere söyleniyor. Müzikte denenmemişi denemeye çalışanlar Çilekeş Öne çıkan şarkıları Kendimden Geriye, Yetmiyor, Siyah, Gözaltı Ankara’da kurulan bir Türk grubu olan Çilekeş, dağılmalarını kesin şekilde ilan etmeseler de 2011 yılından beri yeni şeyler üretmiyor, konser yapmıyor. Katıldıkları bir yarışmada birinci olmalarıyla adlarını duyuran grup, Türkiye’de o zamana kadar denenmemiş türde müzikler yaparak efsaneleşmiş gruplar arasına girmeyi başardı. Günümüzde bile rock müzik dinleyen ve sevenlerin çalma listelerinde Çilekeş şarkıları vardır. Bir dönem rock müzik jenerasyonunun ve festivallerin gözdesi konumunda bir gruptu. Disco soslu patlamış rock yapan grup Kreş Öne çıkan şarkıları Yarım Kalan Şarap, Kişisel Bir İntihar, Ben Hala Seninim Popcorn isminden Kreş'e çevrilen adıyla 2000 yılında kurulmuş grup; özellikle 2007 yılında çıkardığı 'Zaman Yok' albümüyle döneminde oldukça ses getirmiştir. Motörhead, Limp Bizkit, Muse gibi grupların dahi çıktığı Rock'n Coke festivallerinde sahne alarak döneminin ve günümüzün bile Türkçe rock müziği kısmında önemli bir yere sahip olmuştur. Kendi müziklerini ise 'Disco soslu patlamış rock!' olarak tanımlarlar. Grup üyeleri bir süre sonra kariyerlerine solo devam etme kararı aldığı için, grup dağılmıştır. Etnik ögelerle bezenmiş grunge müzik yapan grup Direc-t Öne çıkan şarkıları Hasret, Ama Aşkım Yok, Git, Ama Sen Varsın Grup aynı araçta giderken direğe çarpıp kaza yapması sonucu isimlerine karar verir Direc-t. Adanalı bir grup olan Direc-t, hem ingilizce hem de Türkçe besteler yapmıştır. Ayrıca tek bir müzik türüne sığınmıyorlar ama illa bir tanım yapmak gerekirse müzikleri için Türk etnik ögelerle bezenmiş grunge denilebilir. Direc-t grubu, ayrılmalarına dair bir açıklama yapmamalarına rağmen aktif dönemlerini 2000'li yılların başında bırakmışlardır. Cenk Durmazel'in müzikte de başarılı olduğunun kanıtı Malt Öne çıkan şarkıları Deprem, Olmaz, Neanderthal, Gol, Aşkın Gözü Cenk&Erdem ikilisinden tanıdığımız Cenk Durmazel'in solisti olduğu Malt grubu, 2006 yılında yayınlandığı 'Kendi Adını Taşıyan Albüm' adında bir albüm yaparak Türkçe rock müziğinde yıllar geçse de hatırlanacak şarkılara imza attı. 10 yıllık müzik süreçlerinden sonra 2016 yılında ayrıldıklarını açıklayan grup, sevenlerini üzse de, dinlerken kimsenin dert sahibi olmayacağını iddia ettiği albümlerle hala Türkçe rockseverler tarafından dinleniyor. Ayrılarak hayranlarını oldukça üzen indie rock grubu Sakin Öne çıkan şarkıları Yağmur Güncesi, Edepsiz Komedya, Denek Hayatım, Laleler Beyaz Dağılmasıyla hayranlarını oldukça üzen ve ismi gibi sakin müzikler yapan Türk indie rock grubu Sakin, özellikle kurulduğu yılların başında birçok gençlik festivalinin gözdesi oldu. Ayrıca Rolling Stone gibi popüler kültürü belirleyici bir dergide 2007 yılında gelecek vaat eden 10 yerli grup listesinde yer alarak da müziklerindeki başarıyı ispat etmiş oldular. 2011 yılında ayrıldıklarını açıklayan Sakin grubu, geriye hala severek dinlenen konser kayıtları ve şarkılarını bıraktılar. Türkiye'nin ilk hard rock/metal grubu Whisky Öne çıkan şarkıları Yak Bizi, Ayna, Yalnız Seninle, Cadı Türkler de metal yapar hem de en ağırından niteliğinde kanıt olan bir grup Whisky. Türkiye'nin ilk hard rock/metal grubudur. Kamil Özaydın tarafından, Türkiye'de eksikliği duyulan rock müzik kültürünü geniş kitlelere ulaştırmak amacıyla kurulmuş bir gruptur Whisky. Grup üyeler sadece şarkı üretmekle değil enstrüman üretimiyle de ilgilenerek müziğin her detayına gönül vermiş insanlardır. Whisky adı altında platformlarda çalışmaları yayınlansa da grup üyelerinden çoğunun vefatı sonucu eskisi gibi devam etmiyor. Grunge ve hard rock türlerinin güzel bir karışımı Grizu Öne çıkan şarkılar Bira ve Kahve, Bütün Bunlar Düş, Bir Kez Yaşarsın, Kan ve Para 1993 yılında İstanbul'da kurulduktan sonra, Tuzla Buz adında grunge ve hard rock türlerinin karışımında bir albüm yayınlayarak kemik bir seyirci kitlesi elde ettiler. Grup, dağıtım yetersizliği gibi ticari sebeplerden dolayı istedikleri kitleyi elde edememiş olabilirler ama günümüzde bile hala 'Bira ve Kahve' şarkısı çoğu Türkçe rock müzik dinlemeyi seven insan tarfından dinlenmeye devam ediyor. Grizu, ayrıldığını resmen hiç açıklamasa da kurucusu olan Emre Akdeniz dışında tüm üyeler gruptan zamanla çıkmıştır. Türk rock müzik camiasının 1980'den beri değerlerinden biri Mavi Sakal Öne çıkan şarkıları İki Yol, Çektir Git, Al Beni, Yat Geliyorum, Günler, Başladım Yürümeye 1980'de başladıkları kariyerlerine demo albümleri dışında ilk albümleri olan Çektir Git'i, 1992'de yayınlayarak devam eden Mavisakal grubu, Türkiye'de o dönem dahil oldukları rock müzik camiası tarafından oldukça dikkat çekmiştir. Grup üyeleri sık sık değiştiği için resmen ayrıldıklarını duyurmasalar da müzik kariyerlerine başladıkları kadro çoktan dağılmıştır. Mavisakal, Türk rock müziğine Kan Kokusu ve Çektir Git gibi muhteşem albümler hediye etmiş değerli bir gruptur. Dört kafadar tıp öğrencisinden kafataslı bir grup Dr. Skull Öne çıkan şarkıları Rools for the Fools, Güneşin Sesi, Princess, Metal on Metal 4 yakın erkek arkadaşın lisede başlayan müzik maceraları, hepsinin aynı sene Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesini kazanmasıyla devam etmiştir. Adı üstünde Dr. Skull olan grup, Türkiye'nin rock/metal müzik tarihine adını kazımış ve efsaneleşmeye başarmıştır. Dr. Skull hiçbir zaman tek bir müzik türüne sığamadı. Çoğunlukla farklı tarzları bir arada deneyerek 3 tane sağlam albüm çıkarmışlardır. 2019 tarihinde Ankara'da konser düzenleyerek Türkiye'de ve dünyada bulunan hayranlarına veda etmiştir. türkçe pop müziğin temel sorunu, azalarak bitmiş olmasıdırbiz 2010'lu yıllar boyunca türk pop müziğinin bitişini izledik. türk pop müziği ilk olarak 1960'larda ortaya çıkmış, 70'lerde temelleri atılmıştır. 80'lerde gelişmeye devam etmiş, 90'larda ise zirvesine ulaşmış ve en özgün halini almıştır. 2000'li yıllar, 90'ların kalıntılarını taşıdığı için çekilebilir durumda olsa da 2010'lu yıllarda resmen bitmiş ve mutasyona uğramıştır. bugün piyasadaki isimlerin %99'u ne idüğü belirsiz müziğe "türk pop müziği" diyor maalesef ki. 2010'lu yılların pop müziğini bitiren şeyi tek bir şeyle açıklayamayız, birçok faktör var. her şeyden önce arada sıkışmış bir müzik var. batı ile doğu'nun korkunç bir sentezinden bahsediyoruz. şarkıların prodüktörü ya da şirket "öyle bir şarkı yapalım ki herkese hitap etsin" mantığıyla hareket ediyor. çözümleri ise cem yılmaz'ın dediği gibi "everything but little little, into the middle" tarzı şarkılar yapmak. şarkının altyapısına bakıyorsunuz. bir taraftan batı müziği esintiler taşıyan dım tıs dım tıs beat'ler, diğer taraftan tamamen doğu alaturkası. daha çok gideri var diye dandik birkaç ayrılık sözü de eklediniz mi, tamam. işte yeni pop müziği. arkada son derece hareketli bir disko beat'i çalarken şarkıcı "sensiz çok yalnızım" diyor, ardından da alaturka elementi olarak bir iki yaylı araya giriyor. sonra yine aynı disko müziği ve "beni bıraktın" diye devam eden ruhsuz bir ses. böyle karaktersiz, böyle ucuz bir müzik olamaz. bunun adı her iki tarafa da adapte olamamış teneke sesi. şarkıları bu kadar ruhsuz, bu kadar karaktersiz yapan tek şey altyapısı değil tabii ki. ortada sanatçı yok. kendi şarkısını yazan, bize kendi yaşanmış hikayesini anlatan kimse yok. başka bir deyişle bizim bugünkü pop müziğimizde "şarkı yazarı" yok. bu işi otomatiğe bağlamış birkaç işim fabrikasyon ürünü şarkı ortaya atıyor, sonra da bu şarkıyı söyletecek "imaj" arıyorlar. sesinin çok iyi olmasına ya da müzik eğitimi almasına gerek olmayan, sadece yüzüyle ilgi çekecek isimleri bulup şarkıyı ona okutuyorlar. ortada ne bir hikaye var ne de his. şarkıcının kendisi hiçbir şey hissetmiyor ki size hissettirsin. buna bağlı olarak da piyasada çok ciddi bir statükolaşma var. aynı şirketler, aynı prodüktör ve söz yazarlarıyla aynı şarkıların türevlerini piyasaya sürüp duruyorlar. bir diğer sorun ise albümün olmaması. eskiden bunu mecazi anlamda kullanırdık, şimdi gerçekten de albüm yok. 2000'lerin sonunda şirket yine tek bir hit şarkıya odaklanırdı ama en azından göstermelik bir albüm yapardı. şarkıcının bir şarkısı tutunca hemen dandikten albüm ortaya atarlardı. konsept ya da hikaye anlatımı zaten yok ama en azından göstermelik bir albümü olurdu. tabi albümün tamamı doldurma şarkılardan oluştuğu için dinleyici yine bir şarkı dinlerdi. bugün ise artık bu gösterme albüme bile tenezzül etmiyorlar. streaming'in de katkılarıyla piyasa tamamen kullan-at piyasasına döndü. şarkıyı çıkar, tuttuysa ne âlâ, tutmadıysa fabrika başındaki prodüktöre yeni şarkı siparişi ver ve hemen bu şarkıyı söyleyecek bir imaj ara. yeni nesil şarkıcılar albüm üstüne albüm değil, hit üstüne hit çıkarma derdindeler. konsept albümden hiç bahsetmiyorum. o kavram bugünün müziği için tarih oldu. şu bir gerçek. müzik değişir. 70'lerin tarzı sonraki elli yıl boyunca devam etmez. dünyanın gerçeği bu ama bu bambaşka bir şey. bu bir değişim değil, yok oluş. bugünkü durumu sadece kâr maksimizasyonu ya da çok satmayla açıklayamayız. 90'larda ya da 2000'lerde şarkıcılar bedava mı iş yapıyordu? onların da amacı kârdı. disko müzikle alaturkayı birleştirme fikrini ortaya atan prodüktörlerin yatacak yeri yok. bu arabesk-pop/fantezi-pop türünü icat edenlerin hesap vermesi gereken çok şey var. 2010'lardan koskoca on yıldan bana kalan 1 bir "konsept" albüm var. bahsettiğim son on yılda albüm yayınlayan eski isimler değil. piyasada görece yeni olup da konsept albüme yaklaşan isimlerden bahsediyorum. model grubu ve 2013 çıkışlı levla'nın hikayesi albümü. onlar da dağıldılar zaten. onun dışında tek tük iyi şarkılar olsa da albüme dönüştürülmediler. iyi de oldu, muhtemelen tamamen doldurma şarkılarla bomboş bir çalışma olacaktı. not işbu yazı medcezir eşliğinde girilmiştir. Son Zamanlarda Epey Yükselen "Müzisyenlere Saygı Albümleri" Furyasının Sebebi Nedir? Nirvana, Marilyn Manson, The Smashing Pumpkins, Bjork, Oasis, The Rolling Stones, Rage Against, The Chemical Brothers gibi sanatçılar ve grupların en iyi albümlerini çıkardığı yıllar; 90’lar... musiconline olarak bu yazımızın konusu; 90’ların dinamik ve yenilikçi ruhunu yansıtan unutulmaz müzikleri ve zamanın popüler müzik türleri. Keyifli okumalar Müziğin altın çağını yaşadığı, kaset ve walkman kültürünün yaygınlaştığı, tekno ritimlerin ortaya çıktığı dönemdir; 90’ çoşkunun, heyecan kırıntılarının su yüzüne çıktığı bu yıllarda, 70 ve 80’li yılların yükselen pop müzik eğilimleri devam etmektedir. Hip hop için de oldukça verimli bir dönem olarak niteleyebileceğimiz 90’lı yıllarda alternatif rock, reggae, R&B ve genel olarak country müzik de müzik de altın çağını yaşadı diyebiliriz. Gelin, 90’larda popüler olan bu müzik türlerini ve dönemin sevilen sanatçılarını birlikte inceleyelim. Alternatif rock Nirvana gibi alternatif rock gruplarının, 1990'lardaki grunge ve Britpop hareketlerinin popülaritesi ve bu müzik akımlarının etkisiyle 90’larda büyük başarı elde ettiğini görüyoruz. Özellikle, REM'in başarısı birçok alternatif yeni grup için ilham kaynağı olmuştur. Ancak sonrasında REM, çağdaşlarının çoğunu geride bırakıp, 90'lı yıllarda dünyadaki en popüler gruplardan biri haline gelmiştir. Red Hot Chili Peppers RHCP, Blood Sugar Sex Magik’ albümü ile alternatif rock’ın yükselmesinde önemli bir rol oynamıştır.. Funk rock'ı daha geleneksel rock müziği ile birleştiren, 1999'daki Californication’ albümünün piyasaya sürülmesiyle başarıya ulaşan RHCP, aradan yıllar geçmesine rağmen hala popülerliğini sürdürmekte. Alternatif rock’ın ön saflarında yer alan popüler bir Britpop grubu; Oasis, Definitely maybe’nin yayınlanmasından, Morning Glory’ye kadar olan dönemde Oasis, uluslararası başarılara imza atmıştır. Bu albümlerin Slide Away’, Wonderwall’ ve Don't Anger in Anger’ al şarkıları da popüler müzik listelerinde yerini almıştır. Hip Hop 90’larda Hip-hop epey yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu dinamik, ritmik ve enerjik müzik türünün 90’lar için vazgeçilmez olduğunu söyleyebiliriz. Salt-N-Pepa , MC Hammer, Coolio, Will Smith, Missy Elliot gibi rapçiler bu yıllarda önemli başarılar elde etmiştir. Grunge Alternatif rock’ın bir alt türü olan grunge gruplarının 1990'ların başında büyük ölçüde popüler olduğunu biliyoruz. Grunge müzik ve bununla ilişkili alt kültür, 1980'lerde Amerika eyaletlerinde doğmuş, Soundgarden, Alice in Chains ve Pearl Jam gibi sanatçılar 1991 yılında popülariteye alternatif bir rock akımı getirmişlerdi. Ancak 1990'ların ortalarında birçok grunge grubunun dağılmasından da anlaşılacağı üzere Kurt Cobain’in ölümü bu türün yavaş yavaş yok olmasına sebep olmuş gibi görünüyor. Pop Çağdaş, R&B ve pop müzik türleri 1990'larda popüler günlerini yaşamış, ancak on yılın ikinci yarısında, pop-rock ve dans müziği tarafından gölgede bırakılmıştır. Dönemin efsane ismi; Michael Jackson, 35 milyon satan 1991 albümü Dangerous’ ve 1995 tarihli HIStory’ ile başarısını katlamıştır. Jackson'ın ilk albümünden Black or White’ ise 1990'lar popüler müzik listelerinde en çok dinlenen şarkılarından biri olmuştur. Döneme damgasını vuran sanatçılardan bir diğeri; Madonna’dır. O dönemin öne çıkan albümlerinden biri olan 'Ray of Light'ın yıldızı tabii ki 'Frozen’. Albümle, bambaşka bir Madonna'ya bürünen şarkıcı bu şarkısıyla o dönemde herkesi etkilemeyi başarmış, klibindeki atmosfer ise hafızalara kazınmıştır. İşte yukarıda sözünü ettiğimiz 90’ların o unutulmaz şarkılarına birkaç örnek; Metallica - Enter Sandman 1990 Michael Jackson - Black Or White 1991 Nirvana - Smells Like Teen Spirit 1991 Beck - Loser 1993 Oasis - Live Forever 1994 Madonna - Ray of Light 1998 Peki Türkiye’de 90’lar müziği nasıldı? Ülkeyi kasıp kavuran, halen ağızlardan düşmeyen 90’lar türkçe şarkılarına da değinmeden geçmeyelim. Ülkemizin megastarı Tarkan’ın yeni yeni adını duyurduğu, çocukluğumuzun, gençliğimizin en güzel seslerinden MFÖ, Barış Manço gibi sanatçı ve grupların sevilen şarkılarına ev sahipliği yapan bu yıllar, Kenan Doğulu, İzel-Ercan ,Oya-Bora, Burak Kut gibi hala aklımızda ve gönlümüzde yer eden pek çok ismi de bizlere kazandırdı. Pek çok örnek olsa da dönemin birkaç popüler şarkısını sizlerle paylaşmak istedik. Tarkan - Gül Döktüm Yollarına 1994 Emel Müftüoğlu - Hovarda 1995 MFÖ - Mazeretim Var Asabiyim Ben 1995 Mirkelam - Her Gece 1995 Bu dinamik ve yenilikçi dönemin müzik türlerini, dinlediğimizde hala kendimizi 90’larda hissettiren, en sevilen müziklerini sizler için inceledik. Çokça güzel örnek olsa da öne çıkan müzikleri paylaşmaya çalıştık. Önümüzdeki haftalarda dönem yazı serimiz devam edecek. Sizi yansıtan dönemin müziklerini yakalamak, dönem müziklerini incelediğimiz yazılarımızı kaçırmamak için bültenimize abone olmayı unutmayın. 1321 Son Güncelleme 1814 Pop furyasının alıp başını gittiği, haftada hatta gün aşırı yeni albümle karşılaştığımız o şaşalı dönemin şimdilerde sadece hafızalarda kalan bazı isimleri... Birkaç İyi Adam Çıtır Kızlar Kızlarıyla kamera karşısına geçtiği "Bum Bum Bum" adlı şarkısıyla 90'ların zirvesine oturdu. Ardından birkaç albüm daha yapsa da şarkıcı aynı popülariteyi 2000'li yıllara taşıyamadı. Aylin Livaneli Zülfü Livaneli'nin kızı Aylin Livaneli'de 90'lar da "Bana müsade" adlı şarkısıyla şöhreti yakaladı. Onun da bu şöhreti 2000'li yıllara gelemedi. Ah Canım Ahmet 90'lı yılların bozuk Türkçeli pop müzik akımının öncülerinden olan "Ah Canım Ahmet" Rafet El Roman gibi gurbetçiydi. “Ah canım vah canım” şarkısıyla o dönem ortalığı kasıp kavurdu, ancak şöhreti çok da uzun ömürlü olmadı. Oya & Bora Rüya Ersavcı Rüya Ersavcı 1992 yılında çıkardığı "İstemiyorum Baba" adlı şarkısıyla adından söz ettirdi, ancak onun da ismi şimdilerde unutulup gitti. Bendeniz Sibel Bilgiç Tayfun Duygulu 90'ların başında “Hadi Yine İyisin” şarkısı ile uzun süre müzik listelerinin zirvesinde kaldı. Sonrasında Kayahan'ın kızı Beste Uçar ile evlendi, ancak bu evlilik boşanma ile sonuçlandı. O da bu şöhretini günümüze ulaştıramadı. Tuğçe San Ferda Anıl Yarkın “Sonuna Kadar” şarkısıyla listelerin uzun süre zirvesinde kaldı. Ancak o da aradığını tam olarak bulamayanlar arasındaki yerini aldı. Rengin Şebnem Paker Paker, Türkiye'nin Eurovision'da derece yapan ilk ismiydi. Sahnedeki zarif duruşu, güzel sesi ve incecik fiziğiyle 1997 Eurovision Yarışması'ndan üçüncülükle dönmüştü. Melis Sökmen "Maçka Yolları Taşlı" şarkısı ve mükemmel ses tonu ile dikkat çeken Melis Sökmen'in şöhreti ne yazık ki fazla uzun sürmedi. Cartel Cartel'in de "Cartel 1 Numara" şarkısıyla yakaladığı şöhret kalıcı olmadı. Sibel Alaş Sibel Alaş da 1995 yılında çıkardığı "Adam" albümü ve klibiyle zirveleri zorladı. Ancak şöhreti o kadar da uzun ömürlü olmadı. Barbaros Hayrettin Barbaros Hayrettin de "Ben Sizin Babanızım" şarkısıyla tanındı, ancak şöhreti kısa sürdü. Ufuk Bigay Ufuk Bigay da "Öpmeye Doyamadığım" şarkısıyla o dönem popüler oldu. Ancak ünü uzun sürmedi. Hazal Meyra Mert Ekren Ciguli “Binnaz” ve “Yapma Bana Numara” gibi renkli şarkıları ile kısa bir süreliğine de olsa şöhreti yakaladı. Seçil 90'lar 1990'lar pop Türkçe pop

türk pop müziği 90 lı yıllar